ΟΙΚΟΤΟΠΙΑ της Σύνταξης
Η ΟΙΚΟΤΟΠΙΑ ξεκίνησε την άνοιξη του 1989 από τη Θεσσαλονίκη. Μια εποχή με ιδιαίτερα φορτισμένο πολιτικό και κοινωνικό περιβάλλον, στο οποίο το οικολογικό κίνημα αποτολμούσε για πρώτη φορά στην Ελλάδα συγκρότηση πολιτικού κόμματος και εκπροσώπηση στο κοινοβούλιο. Είναι επίσης η εποχή που η σχετικά νέα για τα ελληνικά δεδομένα επιστήμη της οικολογίας προσπαθεί να οριοθετηθεί από το οικολογικό κίνημα.
Η ΟΙΚΟΤΟΠΙΑ ξεκινά ως μια προσπάθεια διαλόγου αυτού του ιδιαίτερα ποικίλου πολιτικο-επιστημονικού οικοσυστήματος με χαρακτήρα δημοκρατικό, αντι-αυταρχικό, μακριά από κάθε εθνικισμό, ανοικτή στη διαφορετικότητα. Γίνεται γρήγορα σημείο αναφοράς στον διάλογο εντός του οικολογικού κινήματος, στην εκλαΐκευση και διάδοση της οικολογικής επιστήμης, των περιβαλλοντικών προβλημάτων της Θεσσαλονίκης και της Βόρειας Ελλάδας και του οικολογικού προβληματισμού της χώρας. Η πρώτη αυτή φάση ολοκληρώνεται το 1995 με 27 τεύχη. Στα έξι αυτά χρόνια εκτός από την έκδοση του περιοδικού στηρίζει δυο σημαντικές προσπάθειες. Η πρώτη αφορά το πρωτοποριακό για την εποχή της πρόγραμμα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης στο σύνολο σχεδόν των τελευταίων τάξεων του δημοτικού στον τότε Δήμο Συκεών (Δράση ΒΙ.ΔΡ.Α.-Βίωση.Δράση.Αυτενέργεια) και η δεύτερη τη στήριξη της ίδρυσης ενός από τους πρώτους συλλόγους εθελοντών για την προστασία των δασών, του Συλλόγου Εθελοντικής Δασοπροστασίας και Πυρόσβεσης (ΣΕΔΑΠ).
Το 1996 η ΟΙΚΟΤΟΠΙΑ ξεκινά τη 2η της φάση έχοντας διευρυνθεί γεωγραφικά με μια ισχυρή ομάδα από την Αθήνα και την Κύπρο. Το πρώτο τεύχος της νέας φάσης, κυκλοφορεί τον Ιανούαριο του 1997. Στον ίδιο δρόμο με την πρώτη προσπάθεια, η συντακτική ομάδα στο σημείωμα της για το πρώτο τεύχος κλείνει έτσι:
Εμείς της Θεσσαλονίκης, της Αθήνας και της Λευκωσίας, που προβαίνουμε στην επανέκδοση της ΟΙΚΟΤΟΠΙΑΣ, στοχεύουμε σε ένα εγχείρημα συλλογικό και ανεξάρτητο, που θα είναι βήμα ιδεών και εστία ενημέρωσης. Που θα είναι ορθάνοικτο στον λόγο των αναγνωστών, που δεν θα θυσιάζει την «ανάδραση» και ανατροφοδότησή μας από το «κοινό» στο όνομα μιας ελιτίστικης αντίληψης για την ύλη. Κι ακόμη, με αυτό το πρώτο δείγμα της γραφής μας, στοχεύουμε στη δημιουργία ενός κυττάρου επικοινωνίας, πρωτοβουλιών και εκδηλώσεων…δηλώνουμε εχθροί της εκδοτικής πλήξης.
Έτσι έγινε. Η ΟΙΚΟΤΟΠΙΑ κυκλοφόρησε 47 ακόμα τεύχη. Όμως δεν έκανε μόνο αυτό. Συμμετείχε σε ποικίλες πρωτοβουλίες για ζητήματα περιβάλλοντος, προχώρησε σε επτά εκδόσεις και διοργάνωσε πλήθος εκδηλώσεων και εκστρατειών ενημέρωσης-ευαισθητοποίησης. Η συντακτική της ομάδα θέλοντας να δοκιμάσει πολλές από τις ιδέες του οικολογικού κινήματος στην πράξη ξεκίνησε το 2001 τις «Γιορτές της Γης» στη Βλάστη του Ν. Κοζάνης, ως ένα κύτταρο επικοινωνίας, διακίνησης ιδεών γύρω από επίκαιρα ή μη περιβαλλοντικά ζητήματα, αλλά και ως ένα κοινωνικό-μουσικό δρώμενο με απήχηση πολύ πέρα από τα σύνορα της Ελλάδας. Τον Δεκέμβριο του 2008, η Ελλάδα ήταν πια φανερά σε ένα μεταίχμιο, το διαδίκτυο κατακτούσε την ενημέρωση, ήταν φανερό ότι έπρεπε να αλλάξουμε. Όπως σημειώνεται στο σημείωμα της σύνταξης του τεύχους 47:
Από το 1989 που εκδόθηκε το πρώτο τεύχος του περιοδικού «ΟΙΚΟΤΟΠΙΑ» πέρασαν σχεδόν 20 χρόνια. Είκοσι επτά (27) τεύχη εκδώσαμε την πρώτη περίοδο της ζωής μας και άλλα 47 στη δεύτερη (από τον Ιανουάριο του 1997 έως σήμερα). Περισσότερες από 5.000 σελίδες και αντίστοιχα αρκετές εκατοντάδες κείμενα. Όμως ο κόσμος αλλάζει, το ζήσαμε αυτή την εικοσαετία. Και πρέπει να αλλάξουμε και εμείς…
Αυτή τη φορά η αλλαγή άργησε. Η οικονομική κρίση που ουσιαστικά είχε ήδη ξεκινήσει όταν σταμάτησε η έκδοση και κορυφώθηκε μετά το 2010, λειτούργησε αποθαρρυντικά για μια νέα εκκίνηση με εξαίρεση μια αναλαμπή δυο τευχών το 2011 (γ’ φάση) όταν έγινε μια προσπάθεια να παρουσιάζονται θέματα όπως η έκθεση για την Κατάσταση του Κόσμου του 2011, σχετικά με τη διατροφική επάρκεια, χωρίς συνέχεια.
Συνδετικός μας κρίκος, από το 2001, οι Γιορτές της Γης κάθε Ιούλιο, παρά το ότι ήδη από το 2018 η ΟΙΚΟΤΟΠΙΑ έχει παραδώσει τη διοργάνωση τους σε νεότερα παιδιά.
Ακολουθεί μια μακρά περίοδος χωρίς εκδοτική ή άλλη δραστηριότητα με εξαίρεση την παρουσία στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, που συντηρείται από λίγους «ρομαντικούς». Οι πρόσκαιρες ελπίδες για μια ουσιαστική στροφή σε πολιτικές περιβαλλοντικά και κοινωνικά δίκαιες, που ακολούθησαν την λαίλαπα των μνημονιακών πολιτικών απορρύθμισης της περιβαλλοντικής/χωροταξικής νομοθεσίας, προκάλεσαν εφησυχασμό. Η ανάγκη ενός χώρου διαλόγου για τα περιβαλλοντικά ζητήματα τα οποία ήταν πλέον κοινός τόπος ότι διασυνδέονταν άρρηκτα με την ενεργειακή βιομηχανία, τις μεταφορές, αλλά και τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη φτώχεια, παραγνωρίστηκε.
Η αναγνώριση αυτής της οπισθοδρόμησης, της ανάγκης ουσιαστικού και επιστημονικά θεμελιωμένου διαλόγου πάνω στα περιβαλλοντικά ζητήματα, σε συνδυασμό με τον χαρακτήρα κρίσης που αυτά αποκτούν, παρακίνησε ανθρώπους με διαφορετικές πολιτικές και κοινωνικές αφετηρίες και διαδρομές να συναντηθούν ξανά στην ΟΙΚΟΤΟΠΙΑ.
Ακολουθώντας τις ίδιες αρχές και αξίες ελπίζοντας ότι θα μπορέσουμε να επαυξήσουμε και να βελτιώσουμε τον κριτικό αντίλογο της οικολογίας, άλλοτε αντιπαλεύοντας “συρμούς” και άλλοτε εμβαθύνοντας κάτω από αντιλήψεις ευρείας αποδοχής, άλλοτε προσεγγίζοντας την επικαιρότητα και άλλοτε επικαιροποιώντας – στο μέτρο των δυνάμεών μας – το ανεπίκαιρο. Συζητώντας ανοιχτά και λειτουργώντας δημοκρατικά και ανοικτά,
συνεχίζουμε, ενάντια στην ψηφιακή πλήξη…
Roger Ramjet and his Eagles, fighting for our freedom.
Fly through and in outer space, not to join him but to beat him! When Ramjet takes a Proton pill, the crooks begin to worry. They cant escape their awful fate from Protons mighty fury! Come and join us all you kids for lots of fun and laughter, as Roger Ramjet and his men get all the crooks they’re after! Roger Ramjet he’s our man, hero of our nation. For his adventure just be sure and stay tuned to this station!
Wally Gator is a swinging alligator in the swamp. He’s the greatest percolator when he really starts to romp. There has never been a greater operator in the swamp. See ya later, Wally Gator.
Mister Trouble never hangs around when he hears this Mighty sound: “Here I come to save the day!” That means that Mighty Mouse is on his way. Yes sir, when there is a wrong to right Mighty Mouse will join the fight. On the sea or on the land, he gets the situation well in hand!
Space, the final frontier. These are the voyages of the starship Enterprise. Its five year mission: to explore strange new worlds, to seek out new life and new civilizations, to boldly go where no man has gone before!
I don’t know what it was that bent your life out of shape, but who knows? Maybe I’ve been there too. Maybe I can help. We could work together. I could rehabilitate you. You needn’t be out there on the edge anymore. You needn’t be alone. We don’t have to kill each other. What do you say?
Batman: The Killing Joke
Overture, curtains, lights. This is it, the night of nights. No more rehearsing and nursing a part, we know every part by heart! Overture, curtains, lights. This is it, you’ll hit the heights. And oh, what heights we’ll hit. On with the show this is it. Tonight what heights we’ll hit, on with the show this is it!
