Σε πρόσφατες δηλώσεις της η κ. Φαίη Μακαντάση, Διευθύντρια ΔιαΝΕΟσις, διαμηνύει από τη Νίσυρο ότι: “Τα 2 δισ ευρώ μπορεί να φτάσουν τα έσοδα από την ορθολογική αξιοποίηση των περιοχών Natura“, επικαλούμενη τη μελέτη της διαΝΕΟσις με τίτλο: “Προστατευόμενες Περιοχές NATURA 2000: ένα Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο για την οργάνωση και την ανάπτυξη του τουρισμού τους”, ΔιαΝΕΟσις, Ιούλιος 2024, σελ. 263, ενώ ταυτόχρονα η Πρόεδρος του ΟΦΥΠΕΚΑ, κ. Μαρία Παπαδοπούλου, μας διαβεβαιώνει ότι σε “είναι στην τελική ευθεία η μεταρρύθμιση, για το που θα χτίζεται και τι σε αυτές τις περιοχές” και “σύντομα θα υπάρξουν και τα προεδρικά διατάγματα για τις περιβαλλοντικές μελέτες για τις περιοχές Natura” εξήγησε η πρόεδρος του ΟΦΥΠΕΚΑ”. Ωστόσο η νέα μελέτη αυτή της ΔιαΝΕΟσις, δεν κάνει καμία απολύτως οικονομική ανάλυση επί του θέματος, απλά ανέσυρε από το χρονοντούλαπο των παραδοτέων, μία παλαιότερη σχετική μελέτη τους από το 2017.

Μην ξεχνάμε βέβαια, ότι πρόκειται για έρευνες του έγκριτου, αν και στρατευμένου, ιδρύματος ΔιαΝΕΟσις που από την ίδρυσή του το 2016, ως σήμερα αρθρώνει μια εμπεριστατωμένη και επιστημονικά ορθή άποψη…. επί παντός επιστητού! Μην ξεχνάμε ακόμη ότι το μότο της κυβέρνησης αυτής είναι το

“ακούμε τους επιστήμονες, αλλά δεν θα μας πουν αυτοί τι θα κάνουμε!”

Για να δούμε λοιπόν αναλυτικότερα τι μας λέει το νέο πόνημα της ΔιαΝΕΟσις και πώς και από που βγαίνει αυτό το θελκτικό 2 δισ από το 40% της επιφάνειας Ν2Κ της Ελλάδας….

Χαμένοι στα νούμερα ή το μπακαλοτεύτερο του Ζήκου…

Το ποσό είναι λάφυρο φουσκωμένο από την προηγούμενη σχετική μελέτη της α-διανέωσις του 2017…

Λοιπόν, “έχ’με κι λιέμε”:

πόση είναι η Μέση Κατακεφαλήν Δαπάνη ανά εκτάριο Ν2Κ και ανά έτος σε 3 χώρες στην Ευρώπη; είναι 1.112 €, “ουραίαααααα…”,

• πόσο είναι το 40% της έκτασης Ν2Κ στην Ελλάδα; είναι 1.720.000 εκτάρια!
• “όου-κέϋ… λιοιπουόνννν” 1.112€Χ1.720.000 εκτάρια = 1,91 δισ €.
• “Ιεεε στρουγκύλιεψιέ του κι λίιγου” …2 δισ! νάτο!!

https://www.dianeosis.org/…/uploads/2017/11/natura2000.pdf

Οι εξισώσεις και τα δήθεν μαθηματικά μοντέλα που χρησιμοποιούν, είναι απλοϊκά κι ελλιπή, κυρίως γιατί δεν χρησιμοποιούν τα διαθέσιμα και αναλυτικότατα στατιστικά στοιχεία από έγκριτους οργανισμούς όπως ΕΛΣΤΑΤ, INSETE, Eurostat, παρά επικαλούνται κάποια αποσπασματικά δεδομένα από μία και μόνη μελέτη… πόσο αντιεπιστημονικό!!

Αντίθετα, το INSETE – Ινστιτούτο Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων, που είναι μακράν ο πιο σοβαρός φορέας της χώρας, για τέτοιου είδους έρευνες, έχει αναρτήσει πληθώρα επίκαιρων μελετών και αναλύσεων για τον ελληνικό τουρισμό, όπως η μελέτη «Ελληνικός Τουρισμός 2030| Σχέδια Δράσης, INSETE, Αύγουστος 2021». Στα συμπεράσματά τους, διατυπώνουν συνήθως μια διαφορετική εικόνα για τα στατιστικά του τουρισμού, από αυτά που επικαλείται η ΔιαΝΕΟσις.

Στη μελέτη του INSETE “Ακτινογραφία Εισερχόμενου Τουρισμού 2019-2023 – Προφίλ Αγορών. Εξέλιξη τουριστικών μεγεθών και δεικτών των κυριότερων αγορών εισερχόμενου τουρισμού στην Ελλάδα, Ιούλιος 2024”, με τεκμηριωμένα συμπεράσματα βάσει πραγματικών δεδομένων από την περίοδο 2019 – 2023, διαβάζουμε ότι η Μέση Κατακεφαλή Δαπάνη ανά άτομο κατ’ έτος ήταν αυξημένη κατά 5,4% το 2023 σε σχέση με το 2022, αλλά ήταν μόλις 655€, δηλαδή περίπου το 1/3 από το μάτζικ 1.112€ ανά Ν2Κ τουρίστα της ΔιαΝΕΟσις. Ακόμη κι έτσι, αν πολλαπλασιάσουμε τη ΜΚΔ 2023 με την υποτιθέμενη έκταση του 40% Ν2Κ που είναι 1.720.000 εκτάρια Χ 655€ = 1.143.8000 €, δηλαδή μόνο 1,1 δισ € !! Ακόμη κι αν όλοι οι τουρίστες της χώρας, περάσουν από μία νύχτα σε Ν2Κ…

Ποιος θα οφεληθεί 2 δισ €?

Η Κυβέρνηση αυτή έχει μια ισχυρή στοχοπροσήλωση στην προσέλκυση επενδύσεων για το καλό της χώρας (κατ’ αυτούς). Όταν μιλούν για ανάπτυξη του τουρισμού στις Ν2Κ, εννοούν ευνοϊκό θεσμικό πλαίσιο για να μπορούν να χτιστούν κι άλλα μεγαθήρια βίλες σαν του Λαιμού στο Πάπιγκο, να “αξιοποιηθεί” ο Ερημίτης στην Κέρκυρα, να κατασκευαστούν μπαγκαλόουζ στη Μονή Τοπλού… και πλείστα όσα άλλα τέτοια θαλασσοπρότζεκτς, σε όλη την Ελλάδα και ειδικότερα στις πιο παρθένες και απάτητες περιοχές, που τυγχάνει οι περισσότερες να είναι Ν2Κ. Άλλωστε αυτή ήταν και η ξεκάθαρη δήλωση της προέδρου του ΟΦΥΠΕΚΑ, αναφορικά με τη δόμηση στις περιοχές Ν2Κ και την ολοκλήρωση των ΕΠΜ και των ΠΔ. Επειδή το θέμα της ολοκλήρωσης των Προεδρικών Διαταγμάτων για τις περιοχές NATURA 2000 της χώρας, έχει εξελιχθεί σε έναν κυκεώνα τεχνικών κι εξειδικευμένων προβλημάτων, παρουσιάζουμε μια σύνοψη του ιστορικού της αποτυχίας στο ΒΟΧ 1.

BOX 1. Η ομηρία των 13 Ειδικών Περιβαλλοντικών Μελετών (ΕΠΜ) για τις 446 περιοχές NATURA 2000 της Ελλάδας.
Ήλπιζαν τότε, στο μακρινό 2017, ότι με 17, ή κάπου τόσα, εκ.€ θα εκπονήσουν τις απαιτούμενες 11 Ειδικές Περιβαλλοντικές Μελέτες που θα οδηγήσουν στην πολυθρύλητη έκδοση των επίσης απαιτούμενων Προεδρικών Διαταγμάτων (ΠΔ) για την θεσμική θωράκιση και την ουσιαστική προστασία του δικτύου Natura 2000 στην Ελλάδα. Και πράγματι οι μελέτες συμβασιοποιήθηκαν στα τέλη 2019 με αρχές 2020, με ορίζοντα ολοκλήρωσης τους 30 μήνες, τρομάρα τους, δλδ ολοκήρωση στα μέσα του 2021!. Ακόμη σήμερα (2024) δεν έχουν ολοκληρωθεί οι διαβουλεύσεις και φυσικά δεν έχουν δημοσιευτεί τα ΠΔ. Παράπλευρη (αλλά ίσως αμελητέα γι’ αυτούς) απώλεια είναι ότι 11+1 μεγάλα και δυνατά μελετητικά γραφεία της χώρας (που απασχολούν αθροιστικά δεκάδες νέους επιστήμονες ως στελεχιακό δυναμικό σε διάφορες ειδικότητες, συμπεριλαμβανομένων και μηχανικών και οικονομολόγων, εκτός από βιολόγους, δασολόγους, περιβαλλοντικούς επιστήμονες) και περισσότερα από 200 εξειδικευμένα άτομα για τα θέματα αυτά (περίπου το σύνολο του επιστημονικού δυναμικού της χώρας) βρίσκονται στην ιδιότυπη ομηρεία της μη αποπληρωμής όλης της δουλειάς που έχουν κάνει εδώ και 2 χρόνια, απλά και μόνο γιατί το υπουργείο αρνείται να παραλάβει τα παραδοτέα και να προχωρήσει στις αντίστοιχες διαβουλεύσεις, κάτι το οποίο θα οδηγούσε αναπόφευκτα και στην έκδοση των ΠΔ που μεταξύ άλλων ορίζουν ζώνες χρήσεων γης και όρους δόμησης για κάθε περιοχή Natura 2000 στην Ελλάδα (ανεξαρτήτως μεγέθους) και μάλιστα με τρόπο πολύ δύσκολα αναστρέψιμο.

Παιχνίδια με την τοπική κοινωνία και την κοινωνική συναίνεση

Στο ίδιο πόνημα του 2017, στο κεφάλαιο “Συνοπτική παρουσίαση” διαβάζουμε ότι:

“Τα εκτιμώμενα οφέλη για την εθνική οικονομία από τις δαπάνες των επισκεπτών -υπό το ρεαλιστικό σενάριο της αξιοποίησης του 40% των περιοχών Natura 2000 της χώρας- ανέρχονται, κατά προσέγγιση στα 2 δισ. ευρώ ανά έτος, με παράλληλη μείωση της ανεργίας, με τη δημιουργία περισσότερων από 10.000 νέων θέσεων εργασίας. Η πρόταση μας τοποθετεί τους Φορείς ως το κυρίαρχο εργαλείο διαμόρφωσης και εφαρμογής πολιτικών για το περιβάλλον. Απελευθερώνει τους Φορείς από τον απόλυτο έλεγχο του κεντρικού κράτους και τον στείρο κρατισμό και αναδεικνύει τις τοπικές κοινωνίες ως δομικό συμμέτοχο. Ταυτόχρονα, η πρόταση μας μειώνει την οικονομική εξάρτηση των Φορέων από τον κρατικό προϋπολογισμό και καταδεικνύει τις πραγματικά σημαντικές δυνατότητες για την τοπική και εθνική ανάπτυξη.”

Όπως πολύ καλά γνωρίζουμε όλοι μας, ούτε Φορείς Διαχείρισης υπάρχουν πια, ούτε επετεύχθη απελευθέρωση από τον απόλυτο έλεγχο και την οικονομική εξάρτηση από το κράτος. Για την ακρίβεια με την ενσωμάτωση και κατάργηση των πρώην ΦΔ στον ΟΦΥΠΕΚΑ έχει συμβεί ακριβώς το αντίθετο (χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν έγιναν και κάποια πολύ θετικά βήματα). Όμως κάθε ένα από τα παραπάνω επιχειρήματα έχει ήδη απαλλοτριωθεί με μαθηματική ακρίβεια! και πως άλλωστε να μη γίνει έτσι, αφού παρακάτω στο ίδιο [σχιζοφρενικό] κείμενο περιγράφεται αναλυτικά η “αδυναμία εύρυθμης λειτουργίας” των ΦΔ, η εχθρότητα των τοπικών κοινωνιών κλπ κλπ.

Επειδή 7 χρόνια μετά, οι Φορείς Διαχείρισης και τα Διοικητικά τους Συμβούλια δεν υπάρχουν πια, αλλά έχουν αντικατασταθεί τύποις με κάτι ανενεργά “Τοπικά Υπηρεσιακά Συμβούλια”, η ΔιαΝΕΟσις επανέρχεται το 2024, στο θέμα της εξασφάλισης της τοπικής συναίνεσης, με μία εντελώς διαστρευλωμένη κι ευθαρσώς διατυπωμένη άποψη για το πως θα εξασφαλιστεί η τοπική συναίνεση. Στο κεφ. 8.3.6 “Προώθηση συμμετοχικού τουρισμού κι εκαχιστοποίηση τυχόν υφιστάμενων ή δυνητικών συγκρούσεων με τους κατοίκους της περιοχής ή επιχειρηματίες του τουρισμού” (σελ. 225), αφού πρώτα μας έχουν εξηγήσει ότι: “ότι οι συμμετοχικές διαδικασίες είναι ένας από τους ασθενέστερους κρίκους στις τρέχουσες διαδικασίες διαχείρισης του τουρισμού στις Προστατευόμενες Περιοχές”, διαβάζουμε πως:

Η ενδυνάμωση της εκπροσώπησης και της συμμετοχής των τοπικών κοινωνιών είναι συνυφασμένη με την προστασία και την προώθηση των ατομικών δικαιωμάτων, συμβάλλοντας στην εμπέδωση της περιβαλλοντικής δικαιοσύνης (το δικαίωμα στο περιβάλλον ως ανθρώπινο δικαίωμα).

Όπερ, μεθερμηνευόμενο σημαίνει “πώς θα κάνουμε τους ντόπιους να μην αντιδράσουν στα αναπτυξιακά μας σχέδια”…

Καλές και κακές πρακτικές: Η “επαρχία” δεν ανασταίνεται με real estate

Ποτέ δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι έχουμε να αντιμετωπίσουμε μια naive νεοφιλελεύθερη κυβέρνηση που διακατέχεται από το σύνδρομο του καλού μαθητή και προσπαθεί με κάθε τρόπο να προσελκύσει ξένους επενδυτές, δίνοντας συνεχώς εξετάσεις και μένοντας μετεξεταστέα…

Αντιμετωπίζουμε μια κατάσταση, όπου όποιος αδιακρίτως πανεπιστημιακός (στο φάσμα από μακριά νυχτωμένος ως υπερειδικός) κάνει μια εκτεταμένη βιβλιογραφική έρευνα σε χιλιάδες δημοσιεύσεις για το εκάστοτε θέμα sos (στην περίπτωσή μας google search: “Natura και οικοτουρισμός”), τελικά μας παραδίδει μια έκθεση γεμάτη γενικόλογες κοινοτυπίες, που μπορούν άνετα να δικαιολογήσουν όλους τους αδαείς πειραματισμούς της κυβέρνησης, σε κάθε πεδίο.

Για παράδειγμα, διαβάζουμε στο πόνημα ΔιαΝΕΟσις, 2024, στο υποκεφάλαιο 8.3.7 με θέμα την υποστήριξη της τοπικής οικονομίας και ειδκότερα στην παράγραφο για “Προώθηση εναλλακτικών τρόπων βιοπορισμού (Alternative livelihood projects Alt-livelihoods) που συνδέονται με τον τομέα του οικοτουρισμού και γενικότερα των ΕΕΜΤ στον τοπικό πληθυσμό”, (σελ. 226):

Παραδείγματα εναλλακτικών μέσων διαβίωσης περιλαμβάνουν τον οικοτουρισμό, τη βιοτεχνία ή τη μελισσοκομία ως υποκατάστατα της επέκτασης της γεωργίας γύρω από προστατευόμενες περιοχές ή την καλλιέργεια φυκιών ως εναλλακτική λύση στην παραδοσιακή αλιεία.

Την ώρα που η Ελλάδα ερημώνει κυριολεκτικά…οι επενδύσεις μπορούν να μας σώσουν;

Είναι ντροπή και αίσχος να εκφέρονται τέτοιες φαζίσουσες ιδέες, για το ξήλωμα της παραδοσιακής αλιείας ή της ελεύθερης κτηνοτροφίας, σε μία χώρα όπου ερημώνονται με ραγδαίο ρυθμό τα ορεινά και απομακρυσμένα χωριά, τα ψαροχώρια που δεν είναι τουριστικά και γενικά τα μέρη με λίγους κατοίκους… Η ύπαιθρος έχει αδειάσει και αυτοί τάζουν 15.000 θέσεις εργασίας, αφού προηγουμένως έχουν φροντίσει να μην μπορεί κανείς να βιοποριστεί με κανέναν άλλο τρόπο στα μικρά μέρη…

Οι κενές θέσεις εργασίας στον τουρισμό ήταν 60.000 το 2023 και φέτος είναι 80.000! Σε μία χώρα που δέχεται 30+ εκ, τουρίστες / έτος κι έχει ένα διαρκώς αυξανόμενο αριθμό κενών θέσεων εργασίας στον τουρισμό, συμπεριλαμβανομένης και της εστίασης, αναρωτιέται κανείς που θα βρουν τους 15.000 εργαζόμενους στον τουρισμό στις περιοχές Ν2Κ.

Οι ψαράδες και οι κτηνοτρόφοι, κυριολεκτικά στενάζουν όχι μόνο από το κόστος ζωής, αλλά και από το ίδιο το κόστος του να έχουν μια νόμιμη άδεια για να κάνουν τη δουλειά τους. Το ίδιο συμβαίνει και με τους μικροεπαγγελματίες στα μέρη αυτά. Κλείνουν ταβέρνες, καφενεία, μπακάλικα, βενζινάδικα, περίπτερα…. Το κόστος ζωής αυξάνεται ακόμη περισσότερο… Να μερικά πρόσφατα βιωματικά παραδείγματα παρακμής γενικευμένης και απερήμωσης της ελληνικής υπαίθρου:

• Για να βρεις βενζινάδικο κατά μήκος του Νέστου, ξεκινώντας από το Παρανέστι Δράμας, παρακμιακό πρώην κεφαλοχώρι με μόλις 600 κατοίκους σήμερα, φτάνεις έξω από τη Δράμα… σχεδόν 30 χλμ!
• Μεσημέρι Αγ. Πνεύματος, στο Λέχοβο Φλώρινας των 780 κατοίκων, υπήρχε μόνο μία ταβέρνα ανοιχτή ενώ το καφενείο κάτω από τον πλάτανο της πλατείας, έκλεισε για πάντα, όπως μας είπαν (τι θλίψη!)
• Στα Χάσια, κατά μήκος της γραφικής διαδρομής Καλαμπάκα – Γρεβενά, σε >20 χωριά δεν θα βρεις πάνω από 5 μπακάλικα… Και μόλις τελειώσει ο Ε65, δεν θα βρίσκεις ούτε ένα…
• στους Δελφούς, με τα δεκάδες τουριστικά λεωφορεία στους χώρους στάθμευσης, με τους χιλιάδες τουρίστες στον αρχαιολογικό χώρο και το “slot” για να μπεις στο μουσείο, εκεί λοιπόν, όλος ο οικισμός δεν είχε περισσότερες από 3 ταβέρνες ανοιχτές το βράδυ και λίγα -άδεια- ως επί το πλείστον καφέ και μπαράκια…. Λογικό, αφού όλοι οι πρωινοί έρχονται από την Αθήνα, ή από τα κρουαζιερόπλοια και δεν αφήνουν φυσικά δραχμή στον τόπο, επιβαρύνοντας αφόρητα, το περιβάλλον, την οικονομία και φυσικά την ιερότητα του χώρου και τελικά το μέλλον του.

Στις ορεινές γραφικές περιοχές, στα celebrity Ζαγοροχώρια και στα δημοφιλή Τζουμέρκα, τοπικοί μικροεπιχειρηματίες και ολόκληρες οικογένειες απασχολούνται στον τομέα των υπηρεσιών φιλοξενίας. Ανακατασκεύασαν ή αναπαλαίωσαν τα σπίτια τους, έκαναν ενοικιαζόμενα δωμάτια, πήραν δάνειο κι έχτισαν ένα μικρό ξενοδοχείο, ή ακόμη πήραν μία οικονομική ενίσχυση από τα προγράμματα Leader των δεκατιών ’90 – ’10, για αγροκτουρισμό, επισκέψιμα αγροκτήματα, ορεινά καταφύγια, μονοπάτια κλπ κλπ. Αυτοί οι άνθρωποι, δανείστηκαν, χρεώθηκαν κι επένδυσαν οικονομίες μιας ζωής, για να κάνουν κάτι για τον τόπο τους, και για τα παιδιά τους.

Τον χειμώνα, στην πιο κατάλληλη εποχή για ορεινό τουρισμό, όπου έλληνες κυρίως, αλλά και ξένοι, όλο και περισσότερο, θέλουν να καταφύγουν για ένα Σ/Κ σε έναν από τους αμέτρητους καταπληκτικούς και χουχουλιάρικους ξενώνες, χαμένο κάπου στα βουνά (που πλέον ευτυχώς έχει σε όλη την Ελλάδα σχεδόν),

Αυτήν ακριβώς την εποχή ξενοδόχοι και όσοι έχουν ενοικιαζόμενα δωμάτια, παλεύουν με τα αστρονομικά κόστη θέρμανσης, με τα τεκμαρτά εισοδήματα, με τους δρόμους που τους πήρε το νερό από πέρσι κι ακόμη δεν ήρθε ο εργολάβος, με το δάσος που κάηκε, με όλες τις καταστροφές που τους προκλήθηκαν από τις γκάφες των χαρτογιακάδων ανεπάγγελτων… Κι εκτός αυτού, έχουν και τον εφιάλτη της μη εύρεσης υπαλλήλων!! Δεν υπάρχουν σερβιτόροι, λατζέρες, καμαριέρες, μάγειροι, δεν υπάρχουν!

Με μειωμένη την εγχώρια τουριστική κίνηση λόγω της ατελείωτης οικονομικής κρίσης που έχει επιβληθεί στον μέσο έλληνα, του χειμερινούς μήνες κυρίως, αυτοί οι ίδιοι τώρα, οι μικροεπιχειρηματίες της περιφέρειας, στην καλύτερη περίπτωση παλεύουν να κρατήσουν τα καταλήμματά και τα εστιατόριά τους ανοιχτά, ή τρέχουν να πάρουν σύνταξη και να τα κλείσουν, η στη χειρότερη, τους τα πήρε ήδη η τράπεζα…

Επιπλέον, ακόμη και γι’ αυτούς που διατηρούν το πατρικό τους σπίτι σαν εξοχικό σε ένα μικρό χωριό, τα κόστη είναι δυσβάσταχτα, και δεν είναι λίγα πλέον τα σπίτια που πουλιούνται όσο όσο ή που εγκαταλείπονται στη μοίρα τους και πέφτουν.

Και αντί να απασχολεί την κυβέρνηση, έστω και με καθαρά οικονομικίστικους όρους, το

• πως θα συγκρατήσουν τον πληθυσμό της υπαίθρου;
• πώς θα αναχαιτίσουν τη ραγδαία πληθυσμιακή απερήμωση, ιδιαίτερα στα ορεινά χωριά της Πίνδου ή στα μικρά νησιά;
• πώς θα βελτιώσουν το βιωτικό επίπεδο των όσων λίγων μείναν (πριν φύγουν κι αυτοί)
• πώς θα προσελκύσουν νέους ανθρώπους να ξαναδώσουν ζωή σε αυτά τα υπέροχα μέρη; Θα μπορούν να κάνουν οικογένεια; θα έχει σχολεία και κέντρα υγείας για τα παιδιά τους;

Αυτοί προχωρούν σε πολιτικές επιλογές, που θα μπορούσαν να μοιάζουν και με απόπειρες εκδίωξης και των τελευταίων κατοίκων που έχουν απομείνει…

Πρόκειται για ένα εγχείρημα περαιτέρω δημογραφικής απίσχνασης της ελληνικής υπαίθρου και μία έμμεση στρατηγική υφαρπαγής της μικροϊδιοκτησίας.

Παράλληλα, τα οικονομικά οφέλη που ευαγγελίζονται και οι θέσεις εργασίας που υπόσχονται προϋποθέτουν ότι θα έχουν ήδη γίνει οι απαιτούμενες επενδύσεις και έργα για π.χ. αύξηση αριθμού κλινών, ή βελτίωση οδικής πρόσβασης κλπ. Επειδή είναι πέραν από την επιστημονική φαντασία να έχει υλοποιηθεί οτιδήποτε από αυτά ως τις επόμενες εκλογές του 2027, το πιθανότερο είναι ότι από αυτά τα περίφημα 2 δισ. οι τοπικές κοινωνίες δεν θα δουν ούτε σεντ! Ενδιάμεσα όμως αυτά τα αδηφάγα megaprojects για σύνθετες τουριστικές μονάδες, συγκροτήματα από βίλλες και ριζόρτς, απορροφούν μεγάλο μέρος των διαθέσιμων για τη χώρα κονδυλίων από το Ταμείο Ανάκαμψης, ή από το ΕΚΤ και από άλλους οργανισμούς. Επειδή το budget για κάθε χώρα, είναι πεπερασμένο, δεν είναι και λίγες οι φωνές στη χώρα μας πλέον, που διαμαρτύρονται για την εντελώς άδικη και ανεδαφική μοιρασιά που έχει κάνει η παρούσα κυβέρνηση στην κατανομή τέτοιου είδους κονδυλίων από την Ε.Ε. που θα μπορούσαν να αποβούν προς όφελος τους γενικού πληθυσμού και κατ’ επέκταση της τοπικής οικονομίας και ευημερίας.

Πόσο έτοιμη όμως είναι η χώρα για την ανάπτυξη του οικοτουρισμού στις Ν2Κ;

Αυτό είναι το θέμα του επόμενου σχετικού άρθρου μας, για τον οικοτουρισμό στις περιοχές Natura 2000 της Ελλάδας και σε μερικά “top birdwatching destinations”, με παραδείγματα από τη Λίμνη Κερκίνη, το καμμένο αλλά πάντα υπέροχο Δάσος Δαδιάς, το δέλτα του Έβρου και άλλα…□